Sztuczna inteligencja na Expo 2025 Osaka przegląd technologii i ich zastosowań

Expo 2025 w Osace (13 kwietnia – 13 października 2025 r.) przebiega pod hasłem „Projektując przyszłe społeczeństwo dla naszego życia” i silnie nawiązuje do japońskiej koncepcji Społeczeństwa 5.0, czyli „super-inteligentnego społeczeństwa” łączącego świat cyfrowy z fizycznym. W praktyce oznacza to, że na wystawie światowej w Osace bardzo wiele uwagi poświęcono rozwiązaniom opartym o Sztuczną Inteligencję (AI), robotykę oraz analizę danych – zarówno jako elementy pokazów w pawilonach narodowych i tematycznych, jak i w obsłudze samego Expo. Poniżej przedstawiamy szczegółowy raport, w którym zebrano najważniejsze przykłady zastosowania technologii AI na Expo 2025, z podziałem na poszczególne pawilony państw, firm i organizacji. Wskazujemy konkretne technologie i rozwiązania AI, miejsca ich prezentacji (pawilony i stoiska), odpowiedzialne podmioty (kraje, firmy, instytucje), a także cele tych pokazów – od edukacji i rozrywki, przez zdrowie i ekologię, po zwiększanie wygody zwiedzających Expo.

Będąc gościem w Japonii wypada zacząć od Japonii.

Pawilony japońskie i tematyczne (Japonia)

Jako kraj-gospodarz, Japonia prezentuje technologie AI w wielu miejscach Expo – od własnego pawilonu narodowego, przez pawilony Signature (specjalne pawilony tematyczne Expo), po pawilony lokalne i korporacyjne.

Future of Life – pawilon tematyczny

Wizja przyszłości z robotami i AI: Future of Life (Przyszłość Życia) to jeden z ośmiu flagowych pawilonów Expo (tzw. Signature Pavilion), zaprojektowany przez zespół pod kierunkiem prof. Hiroshi Ishiguro – słynnego japońskiego konstruktora robotów humanoidalnych. Pawilon ten oferuje spekulatywną podróż przez różne horyzonty czasowe, ukazując koewolucję człowieka i technologii (zwłaszcza robotyki i AI). Zwiedzający przechodzą przez trzy strefy narracyjne:

Strefa 1: „Podróż życia” – wprowadza w japońską perspektywę “ożywiania” obiektów. Pokazuje historyczne przykłady animizmu w kulturze japońskiej – od starożytnych figurek glinianych haniwa po współczesne roboty – podkreślając, że maszyny na podobieństwo ludzi wpisują się w ciągłość kulturową Japonii, a nie są nagłym skokiem. Tradycyjne przekonanie, że przedmioty mogą mieć ducha, stanowi ramę do zrozumienia androidów jako kolejnego etapu ewolucji form życia, a nie obcego tworu.

Strefa 2: „Przyszłość 2075” – przedstawia świat za 50 lat, gdzie współistnienie ludzi i inteligentnych maszyn stało się codziennością. Poprzez immersyjne opowiadanie historii i projekcje środowisk przyszłości, pokazano hipotetyczne produkty i rytuały życia codziennego w 2075 roku. Nie jest to jednak ani utopia, ani dystopia – raczej realistyczny obraz, z którym zwiedzający mogą wejść w interakcję, samodzielnie interpretując i oceniając plusy i minusy integracji AI w życie.

Strefa 3: „Mahoroba – odległa przyszłość” – finałowa galeria przenosi nas 1000 lat w przód, gdzie ludzkość być może przekroczyła już biologiczne ograniczenia. W przestrzeni pełnej dźwięku i świateł zasugerowano post-fizyczną formę życia: zamiast konkretnych robotów czy gadżetów, instalacja operuje abstrakcją – gra zmysłów, ilustrując ideę, że świadomość (informacja) może stać się podstawą życia przyszłości, ważniejszą niż cielesność.

Interaktywne instalacje i roboty: Pawilon Future of Life łączy architekturę, sztukę i AI. Jego bryła nasuwa skojarzenia z taflą wody (symbolicznie: źródło życia) – po fasadzie przemieszcza się migocząca projekcja wody. We wnętrzu, poza narracyjnymi strefami, zwiedzający mogą angażować się w interakcje AR: np. w ramach doświadczenia „The Changing Waters” dotknięcie miski z wodą wywołuje reakcję czujników i odpowiadające jej zmiany oświetlenia całej instalacji, symbolizując płynną naturę życia i relację między ciałem a otoczeniem. W pawilonie zaprezentowano też futurystyczne roboty-koncepcje: m.in. „Pangie” – robot w kształcie anioła, zachęcający do nowych form komunikacji, „Petra” – robot-przyjaciel mający współistnieć z ludźmi w przyszłości, czy „MOMO” – hipotetyczna istota ludzka z roku 3000, symbolizująca wieczną młodość i długowieczność. Choć nie wszystkie z tych istot istnieją fizycznie, służą jako narracyjne elementy wystawy, pobudzając wyobraźnię o tym, jak AI i robotyka mogą wyglądać i wpływać na życie za wiele pokoleń.

Cel prezentacji: Głównym celem jest skłonienie odwiedzających do refleksji nad tym, czym będzie „życie” w erze AI. Zamiast nachalnej promocji pojedynczych produktów, pawilon Ishiguro przedstawia AI i roboty w kontekście humanistycznym i filozoficznym. Pyta, jak ewoluuje definicja człowieczeństwa, gdy granica między ludzkim a sztucznym zaciera się. Dzięki temu pawilon wpisuje się też w misję Expo, by szukać mądrości dla przyszłości ludzkości – tu poprzez opowieść o współzależności ludzi, natury i technologii. Jako że Ishiguro jest znany z budowy androidów przypominających ludzi, jego zaangażowanie nadaje projektowi naukowej wiarygodności. Future of Life edukuje i inspiruje, zgodnie z mottem Expo o „współtworzeniu przyszłości z mądrością i ideami”.

Lokalizacja: Pawilon ten znajduje się w centralnej części terenu (tzw. Signature Zone), wyróżnia się organiczną formą i „płynną” fasadą. Będąc oficjalnym projektem Expo, jest obsługiwany bezpośrednio przez organizatorów. Zwiedzanie zajmuje ok. 20–30 minut; w godzinach szczytu mogą obowiązywać rezerwacje czasowe ze względu na duże zainteresowanie.

Pawilon null² – „Kucie Życia”

Cyfrowe lustra, awatary i AI: null² (Nurunuru) to kolejny z flagowych pawilonów tematycznych Expo, wyprodukowany przez artystę medialnego Yoichiego Ochiai. Jego motywem przewodnim jest „Forging Life” („Kucie życia”) – eksploracja idei cyfrowej natury i tożsamości w epoce AI. Pawilon architektonicznie przypomina rzeźbę złożoną z wielu sześciennych modułów pokrytych ruchomymi lustrami. Te lustra to specjalna membrana, która dzięki wewnętrznym ramionom robotycznym i drganiom akustycznym może zmieniać kształt – falować, zniekształcać odbicia otoczenia, tworząc żywą, dynamiczną fasadę. Dwa rodzaje lustrzanych paneli (płaskie i wklęsłe) pozwalają uzyskać różne efekty: od normalnego odbicia po „rozmyte” pejzaże, gdy powierzchnia zaczyna się poruszać. Ta przemieniająca się architektura symbolizuje płynność granicy między rzeczywistością fizyczną a cyfrową.

Tworzenie własnego cyfrowego sobowtóra: Najważniejszą atrakcją wewnątrz null² jest laboratorium cyfrowej tożsamości. Zwiedzający mogą tam stworzyć swojego „cyfrowego człowieka” – awatara 3D – z pomocą generatywnej sztucznej inteligencji. Proces polega na zeskanowaniu twarzy lub sylwetki gościa (za pomocą skanerów 3D i kamer), a następnie system AI generuje jego wirtualną postać, czyli „cyfrowego bliźniaka”. Ten awatar pojawia się w wirtualnym lustrze – odwiedzający widzą siebie w cyfrowej formie, mogą wchodzić w interakcję językową ze swoim digital self czy innymi awatarami. Ochiai określa to jako spotkanie z „cyfrowym lustrem” – technologia stawia nas wobec własnego wizerunku przetworzonego przez AI, co skłania do pytań: kim jesteśmy w świecie cyfrowym?.

Infrastruktura i cel: Implementację tej atrakcji wspiera m.in. firma NEC, dostarczając platformę Digital Identity VC Connect opartą na biometrii i blockchain. Umożliwia to bezpieczne zarządzanie cyfrowym ID – każdy użytkownik zachowuje kontrolę nad swoim wirtualnym profilem poprzez tzw. zdecentralizowaną tożsamość (DID). Celem jest pokazanie idei samodzielnej tożsamości cyfrowej (self-sovereign identity) w praktyce Expo: dane biometryczne nie są przechowywane centralnie, lecz weryfikowane na bieżąco, co chroni prywatność odwiedzających. Zwiedzający odczuwają to w formie twórczej zabawy, ale zarazem doświadczają potencjału nowych metod uwierzytelniania i kreowania własnego wizerunku w świecie VR/AR. Pawilon null² ukazuje zatem przenikanie się ciała fizycznego i cyfrowego – jak ujął to Ochiai, zapewnia „nieznane pejzaże i doświadczenia poprzez interaktywne struktury i cyfryzację ciała, jakich ludzkość dotąd nie widziała”

Cel prezentacji: null² stawia pytania o istotę człowieka w dobie sztucznej inteligencji i lustrzanych odbić w sieci. Ochiai poprzez motyw luster i awatarów nawiązuje do filozofii buddyjskiej (próżnia i forma jako jedność) oraz do japońskich tradycji (lustra jako symbole w shintō). Prezentacja ma inspirować dialog o współpracy człowieka z AI – jest to pawilon na pograniczu sztuki i technologii. Zwiedzający mogą poeksperymentować z AI (tworząc awatara), a jednocześnie zyskać nową perspektywę na swoją tożsamość. To także pokaz potencjału kreatywnego wykorzystania AI: nie jako zagrożenia dla człowieka, lecz narzędzia poszerzającego ludzkie doświadczenie. Warto dodać, że Ochiai przy realizacji współpracował z architektami (NOIZ) i inżynierami robotyki (Asratec), a sponsorzy technologiczni (jak NEC) wnieśli swoje rozwiązania – tak więc pawilon ten jest również demonstracją możliwości japońskiego sektora zaawansowanych technologii.

Lokalizacja: Pawilon null² znajdziemy w strefie pawilonów tematycznych Expo, w pobliżu Wielkiego Pierścienia (Grand Ring). Ma dość kameralną powierzchnię, ale przyciąga uwagę lustrzaną fasadą. Godziny otwarcia pokrywają się z godzinami Expo (09:00–20:00), a ze względu na unikatowy charakter doświadczenia często ustawiają się kolejki chętnych do stworzenia własnego awatara.

Pawilon „Nest for Reborn” – Osaka Healthcare Pavilion

Robot–konsjerż „Miraia Lynx” – AI w służbie zdrowia i gościnności: Jednym z najgłośniej komentowanych elementów Expo 2025 stał się robotyczny konsjerż medyczny „Miraia Lynx” zaprezentowany w pawilonie zdrowotnym Osaki. Pawilon ten, zwany „Gniazdo Odrodzenia” (Nest for Reborn), skupia się na tematyce zdrowia, odnowy i długowieczności. Rozstawiony w siedmiu punktach wewnątrz pawilonu humanoidalny robot Miraia Lynx został zaprojektowany specjalnie na Expo jako przyszłościowy recepcjonista, przewodnik i asystent medyczny w jednym. Łączy funkcje komunikacyjne i opiekuńcze:

Prowadzi wielojęzyczne rozmowy – można podejść i zapytać o drogę, harmonogram pokazów, ciekawostki o wystawie. Robot udziela informacji w kilku językach i potrafi nawet dostosować konwersację do zainteresowań rozmówcy dzięki zaawansowanej technologii „digital human” (cyfrowego człowieka) symulującej ludzkie reakcje.

Zapewnia element gościnności – wita odwiedzających ciepłym tonem, może opowiedzieć o idei pawilonu „Reborn”, a także inicjować krótkie rozmowy zachęcające do refleksji nad zdrowym trybem życia. Jego mimika (animacja) i głos zostały zaprojektowane tak, by budzić sympatię i zaufanie.

Monitoruje zdrowie bez kontaktu fizycznego – to unikalna cecha: robot jest wyposażony w system analiz biometrycznych (kamery i czujniki), który bezdotykowo mierzy podstawowe parametry życiowe gościa w kilka sekund. Podchodząc do Miraia Lynx, zwiedzający może poznać swoje tętno, ciśnienie krwi, saturację krwi (poziom tlenu), a nawet poziom glukozy czy mleczanu – wszystko to wyświetla się na ekranie w czasie rzeczywistym. Dzięki temu pobyt w pawilonie staje się też przeglądem własnego stanu zdrowia, a robot zachęca do dalszego zwiedzania wystawy dotyczącej profilaktyki i odnowy biologicznej.

Tematyka i cel: Hasło przewodnie pawilonu „REBORN” (Odrodzenie) nawiązuje do odnowy fizycznej i mentalnej. Miraia Lynx idealnie wpisuje się w ten przekaz: jego zadaniem jest skłonienie odwiedzających do refleksji nad swoim zdrowiem i stylem życia poprzez interaktywny, przyszłościowy „check-up”. Prezentacja ta pokazuje, jak w niedalekiej przyszłości mogą wyglądać wizyty w centrach medycznych czy nawet interakcje z opiekunami zdrowotnymi – AI połączy komunikatywność z diagnostyką. Twórcy pawilonu (m.in. władze prefektury Osaka oraz firmy technologiczne) chcieli też zademonstrować rozwój robotyki opiekuńczej w starzejącym się społeczeństwie: Japonia mierzy się z wyzwaniami starzenia populacji, stąd pomysł na robota dbającego o samopoczucie i parametry zdrowotne gości. Zwiedzający doświadczają tu przyszłości medycyny spersonalizowanej – w bezpieczny, angażujący sposób.

Odpowiedzialne podmioty: Robot został opracowany specjalnie na Expo. Jest to demonstracja możliwości lokalnego sektora high-tech i startupów medycznych z Osaki. Pawilon wspierają też instytucje akademickie (uczelniane centra biomedyczne) oraz władze miejskie, promując Osakę jako innowacyjne miasto zdrowia.

Lokalizacja: Pawilon „Nest for Reborn” należy do kategorii pawilonów krajowych Japonii. Znajduje się na obszarze dedykowanym japońskim regionom i firmom, w pobliżu Strefy Ratowania Życia (Saving Lives Zone), jako że tematycznie dotyczy zdrowia i medycyny. Zwiedzanie jest swobodne; robota Miraia Lynx można spotkać w kilku punktach pawilonu, co minimalizuje kolejki do interakcji.

Pawilon Chin

Humanoidalne roboty UBTECH – „Walker C” i „Alpha Mini”: Na zewnętrzu Pawilonu Chin zwiedzających witał robot humanoidalny firmy UBTECH. Wewnątrz zaś zaprezentowano dwa roboty tej firmy – pełnowymiarowego Walker C oraz małego robocika Alpha Mini. Robot Walker C (163 cm wzrostu, 43 kg) pełni funkcje inteligentnego przewodnika: potrafi poruszać się do 6 km/h, unikać przeszkód, prowadzić wielojęzyczne rozmowy i służyć jako recepcjonista czy przewodnik po ekspozycji. Jego napęd elektryczny i 20 stopni swobody w konstrukcji pozwalają na zwinne chodzenie i bieganie, a wbudowany model AI umożliwia rozpoznawanie mowy i reakcje w kilku językach. Alpha Mini to z kolei przenośny mini-robot z ekranem LCD zamiast oczu, wyposażony w kamerę ze sztuczną inteligencją do rozpoznawania twarzy i obiektów. Ma 14 silniczków dających mu sporą ruchomość – potrafi np. tańczyć, ćwiczyć kung-fu czy wykonywać pozycje jogi. W pawilonie chińskim grupa kilkunastu robotów Alpha Mini dała nawet zsynchronizowany pokaz tradycyjnego tańca do chińskiej melodii „Wysokie góry i płynące wody”, ilustrując harmonijne połączenie sztuki i nowoczesnej techniki.

Interaktywny cyfrowy „Małpi Król” od iFLYTEK: Chińska firma iFLYTEK (specjalizująca się w AI i rozpoznawaniu mowy) ożywiła na Expo legendarną postać Sun Wukonga (Małpiego Króla) z klasycznej powieści Wędrówka na Zachód. W drugiej kondygnacji pawilonu znalazła się cyfrowa postać Małpiego Króla – animowany awatar wyposażony w AI, z którym zwiedzający mogli wchodzić w dyskusję. Dzięki modelowi AI Xinghuo od iFLYTEK awatar rozumie mowę i odpowiada w kilku językach (chiński, japoński, angielski), wykorzystując zaawansowane algorytmy rozpoznawania mowy odporne na zakłócenia, syntezę mowy z różnymi emocjami oraz interakcje multimodalne. Prezentacja ta pozwala gościom doświadczyć połączenia tradycyjnej kultury chińskiej z nowoczesną AI – np. Małpi Król opowiadał legendy lub odpowiadał na pytania o chińskie zwyczaje, demonstrując jednocześnie możliwości tłumaczenia i rozpoznawania mowy w czasie rzeczywistym. Przedstawiciel firmy iFLYTEK podkreślił, że ta atrakcja to pokaz technologicznej innowacji, która „łączy tradycyjną estetykę animacji z nowoczesnymi elementami technologicznymi”, tworząc płynną interaktywną konwersację z globalną publicznością.

Cel i kontekst prezentacji: Chiński pawilon – jeden z największych na Expo (3500 m² powierzchni) – poprzez robotykę i AI akcentuje osiągnięcia Państwa Środka w nowych technologiach, starając się jednocześnie ukazać je w przyjaznym, kulturowym kontekście. Tradycyjne elementy wystroju (bambusowe panele z poezją, drewniane zdobienia) połączono z futurystycznymi pokazami, aby złagodzić ewentualne napięcia polityczne i skoncentrować się na pozytywnym przekazie. Wang Peng, badacz z Beijing Academy of Social Sciences, zauważył, że ekspozycje takie jak ta wzmacniają międzynarodowy wizerunek chińskiej technologii oraz „mogą przyciągnąć więcej firm i inwestorów do zainteresowania się chińskim sektorem AI, promując współpracę i rozwój całego łańcucha branżowego”. Innymi słowy, celem jest nie tylko rozrywka dla gości Expo, ale i technologiczna dyplomacja: pokazanie, że Chiny są innowatorem w dziedzinie AI i godnym partnerem do współpracy w dobie zrównoważonego rozwoju.

Lokalizacja: Pawilon Chin znajduje się w obrębie strefy oficjalnych pawilonów narodowych (okolice strefy Empowering Lives przy Wielkim Pierścieniu Expo). Charakterystyczna architektura – inspirowana zwojami bambusowymi z kaligrafią – czyni go łatwo rozpoznawalnym. Przed wejściem często ustawiają się długie kolejki zwiedzających, zainteresowanych zarówno starożytnymi artefaktami (np. replikami masek z Sanxingdui czy próbkami księżycowego gruntu z misji Chang’e), jak i nowoczesnymi robotami witającymi gości.

Livestream z widokiem na pawilon Chin:

Pawilon Korei Południowej

AI tworząca muzykę ze słów – immersyjny show „Światło i Dźwięk”: Pawilon Republiki Korei, zatytułowany „With Hearts” („Z Sercami”), stawia na emocjonalne połączenie technologii z kulturą. Już przy wejściu goście otrzymują niezwykłe doświadczenie: zostają poproszeni o odpowiedź na pytanie, a ich głos – niezależnie od języka – jest nagrywany i przetwarzany przez algorytmy AI na unikalną melodię. Ta AI-owa synteza mowy i dźwięku sprawia, że „słowa wypowiadane we wszystkich językach świata stają się muzyką dzięki AI” – następnie odtwarzaną w sali wystawowej wraz z towarzyszącym pokazem świateł. Efekt to zanurzenie wszystkich zmysłów (synestezja): dźwięk i światło reagują na dane wejściowe od zwiedzających, tworząc spersonalizowany, artystyczny spektakl audiowizualny. Ten interaktywny pokaz w Hali I symbolicznie „łączy serca” ludzi poprzez uniwersalny język muzyki generowanej przez sztuczną inteligencję.

Cel prezentacji: Pawilon ma promować wizerunek Korei jako kraju zaawansowanych technologii (AI jest wszechobecna w koreańskim przemyśle rozrywkowym, K-pop, grach itd.) połączonych z bogatym dziedzictwem. Jak zapowiedziano, jest to „unikatowy pawilon łączący tradycję i nowoczesność Korei” – m.in. wielki zewnętrzny ekran z teledyskami K-pop i interaktywne wystawy wykorzystujące AI, a także przestrzeń prezentująca wysiłki kraju na polu zmian klimatu.

Lokalizacja: Pawilon Korei Południowej należy do największych samodzielnie zbudowanych pawilonów narodowych. Znajduje się blisko wschodniej bramy wejściowej (strefa Connecting Lives/„Łącząc Życia”), wyróżniając się ogromną fasadą medialną do wyświetlania treści wizualnych. Dzięki temu już z daleka przyciąga uwagę np. dynamicznymi pokazami K-pop na zewnątrz, zaś wewnątrz oferuje opisane trzy sale tematyczne.

Pawilon Filipin

„Tańcząc z Naturą” – generatywna AI w interaktywnym wydaniu: Pawilon Filipin, nazwany „Woven” („Wplecieni/Wtkani”), zachwyca połączeniem rzemiosła i technologii. Jego fasadę zdobią setki ręcznie tkanych paneli z rattanu reprezentujących różne regiony kraju, a kunszt tkacki symbolizuje jedność społeczności. Jednak wewnątrz czeka nowoczesna niespodzianka: interaktywna instalacja festiwalowa napędzana AI. Zwiedzający trafiają do immersyjnej przestrzeni przypominającej tradycyjną filipińską fiestę (święto) – otaczają ich barwne projekcje i dźwięki – gdzie mogą współuczestniczyć, tańcząc i ruszając się, podczas gdy system AI generuje wizualizacje w czasie rzeczywistym. Instalacja „Dancing with Nature” („Taniec z naturą”) wykorzystuje algorytmy generatywne do przetwarzania ruchów i sylwetek gości na artystyczne obrazy natury: każdy uczestnik zostaje przedstawiony jako element przyrody – liść, ptak, ryba lub inne stworzenie na wielkoformatowych ekranach. Im więcej osób tańczy, tym żywszy staje się cyfrowy las/ocean wokół – to kolektywna zabawa z AI, podkreślająca współzależność wszystkich form życia.

Połączenie występu na żywo i AI: Ciekawym elementem jest hybrydowe połączenie prawdziwych występów artystycznych z technologią. Fasada pawilonu filipińskiego pełni rolę sceny – o określonych godzinach odbywają się tam pokazy tradycyjnych tańców i rzemiosła na żywo (np. występy tancerzy z Narodowego Baletu Filipin), które jednocześnie są filmowane i transmitowane na zewnętrzną „żywą fasadę” za pomocą multimediów. To pierwsze takie rozwiązanie dla Filipin na wystawie światowej. Co więcej, elementy AI pojawiają się także w tych pokazach – np. wizualizacje generowane komputerowo stanowiące tło dla tancerzy lub interaktywne oświetlenie reagujące na muzykę i ruch (realizowane przez firmę Tellart, odpowiedzialną za design interakcji). Dzięki temu pawilon jest żywy – nawet osoby stojące w kolejce na zewnątrz mogą doświadczyć kultury filipińskiej wzbogaconej technologią.

Cel prezentacji: Pawilon Filipin niesie przekaz „Natura, Kultura i Wspólnota: splecione razem dla lepszej przyszłości”. Sztuczna inteligencja została tu użyta, by podkreślić jedność człowieka z naturą i wspólnotowy charakter zabawy. Generatywne algorytmy zamieniające ludzi w elementy przyrody symbolizują, że wszyscy jesteśmy częścią ekosystemu i wzajemnie na siebie oddziałujemy. Jednocześnie pokazuje to przyjazne oblicze AI – jako kreatywnego partnera w sztuce i edukacji ekologicznej. Immersyjna fiesta uczy szacunku dla środowiska w angażujący sposób: zwiedzający widząc siebie jako rybę czy liść mogą poczuć więź z naturą. Ponadto Filipiny wykorzystują Expo do promocji turystyki i kultury – nowoczesne technologie (AI, AR) służą tu zatem wsparciu dziedzictwa niematerialnego: tańca, muzyki, opowieści. Jak podkreślił projektant pawilonu Carlo Calma, konstrukcja ze splotów ma pokazać przyszłość rzemiosła w erze cyfrowej, a występy z udziałem AI – „śmiały krok naprzód” w prezentacji filipińskiej kultury na świecie.

Lokalizacja: Pawilon Filipin znajduje się w strefie Empowering Lives niedaleko głównego wejścia od strony wschodniej. Jego pleciona, organiczna bryła z rattanu wyróżnia się na tle nowoczesnych konstrukcji. W ciągu dnia przyciąga uwagę tradycyjnymi pokazami na żywo na fasadzie, a wieczorami – świetlnymi projekcjami. Czas zwiedzania wynosi ok. 30 min, wraz z udziałem w interaktywnej instalacji.

Pawilon Arabii Saudyjskiej

Prezentacja wizji AI w smart city i medycynie: Pawilon Arabii Saudyjskiej – drugi co do wielkości po gospodarzach (projekt Foster + Partners) – skupia się na przekazie „Odkryj Arabię Saudyjską”, łącząc tradycję z futurystycznymi aspiracjami. W środku znajdziemy kilka stref tematycznych związanych z filarami narodowej strategii Wizja 2030, w tym zrównoważony rozwój, innowacje technologiczne, gospodarka kreatywna i empowerment młodzieży. Sztuczna inteligencja przewija się jako motyw w interaktywnych instalacjach:

Jedna z ekspozycji ukazuje rozwój saudyjskich miast przyszłości. Za pomocą projekcji 360° i rozszerzonej rzeczywistości prezentowane jest „urbanistyczne planowanie sterowane AI” – np. wizualizacje nowego miasta Neom, gdzie algorytmy optymalizują rozkład urbanistyczny pod kątem energooszczędności, transportu i jakości życia mieszkańców. Zwiedzający mogą obserwować model miasta zmieniający się dynamicznie w reakcji na różne dane (np. pogodowe czy demograficzne) – to sugestia, że AI pomoże budować inteligentne miasta.

Inna część poświęcona jest eksploracji kosmosu i zaawansowanym technologiom – pokazano tu m.in. saudyjskie inicjatywy kosmiczne oraz wykorzystanie AI w analizie danych astronomicznych i w zarządzaniu misjami kosmicznymi.

Ważny akcent to też ochrona dziedzictwa: zaprezentowano cyfrowe rekonstrukcje zabytków i stanowisk archeologicznych w Arabii Saudyjskiej, gdzie AI pomaga w rewitalizacji miejsc historycznych (np. poprzez uzupełnianie brakujących fragmentów ruin czy symulacje, jak wyglądały dawne miasta). Wszystko to ma pokazać, że kraj inwestuje w nowoczesne technologie zarówno dla przyszłości, jak i dla zachowania przeszłości.

Partnerstwa w AI dla zdrowia: Pawilon służy także jako platforma ogłaszania międzynarodowych inicjatyw. Przykładem jest porozumienie między Alfaisal University (Rijad) a japońską firmą MEDiDENT ogłoszone właśnie na Expo – dotyczy ono współpracy w dziedzinie medycyny precyzyjnej z wykorzystaniem AI. W ramach tej współpracy planuje się „pilotażowe projekty AI w diagnostyce, trening chirurgiczny w VR (XR), druk 3D biomateriałów i cyfryzację systemów zdrowia”. Takie wydarzenia (odbywające się w pawilonie w tzw. Collaboration Hub) podkreślają wagę, jaką Arabia Saudyjska przywiązuje do AI w sektorze zdrowia – od smart szpitali po analizę danych medycznych przy wsparciu sztucznej inteligencji. Dla zwiedzających jest to okazja zobaczyć prezentacje tych rozwiązań: np. demonstracje algorytmów diagnozujących choroby z obrazów medycznych czy symulatory operacji wykorzystujące VR i AI.

Cel prezentacji: Arabia Saudyjska chce zaprezentować się na Expo jako kraj dynamicznej transformacji cyfrowej i AI. Jak stwierdził w wywiadzie Mishari Almishari z rządowej agencji ds. danych i AI (SDAIA), Królestwo konsekwentnie zmierza ku zintegrowanemu społeczeństwu cyfrowemu, traktując AI i dane jako klucz do poprawy jakości usług i rozwoju zrównoważonego. Udział Arabii Saudyjskiej w Expo ma podkreślić jej aspiracje współtworzenia globalnego postępu w dziedzinie AI i budowania bardziej integracyjnej, cyfrowej przyszłości. Prezentowane rozwiązania – od inteligentnych miast po AI w medycynie – służą zatem zarówno promocji inwestycji (zaproszenie partnerów biznesowych i naukowych do współpracy, jak w przypadku Alfaisal–MEDiDENT), jak i ociepleniu wizerunku poprzez kulturę (700 wydarzeń kulturalnych w trakcie Expo prezentujących dziedzictwo i nowoczesność). Pawilon akcentuje, że Arabia Saudyjska to nie tylko ropa i pustynie, ale też AI, kosmos, smart cities i start-upy technologiczne.

Lokalizacja: Pawilon KSA mieści się blisko Zachodniej Bramy Expo, w Connecting Lives Zone, sektor C14-01. Architektura inspirowana jest saudyjskimi wioskami – labirynt uliczek, dziedzińce, przestrzenie zielone z rodzimą florą tworzą scenerię immersyjnej podróży przez Arabię. To zamierzone spowolnienie ruchu gości ma sprzyjać refleksji i rozmowom. Wieczorami centralny dziedziniec ożywa pokazami artystycznymi i projekcjami multimedialnymi. Pawilon jest też platformą dyplomacji kulturalnej – w ciągu pół roku odbywa się tam ponad 150 wydarzeń biznesowych i kulturalnych z udziałem delegacji z całego świata.

Ogólne trendy AI na Expo 2025 Osaka

Expo 2025 jest pierwszą Wystawą Światową po pandemii i jedną z najnowocześniejszych technologicznie imprez tego typu. Technologie sztucznej inteligencji stanowią kręgosłup wielu prezentacji – nie tylko w wyżej opisanych pawilonach, ale w dziesiątkach innych ekspozycji tematycznych i narodowych. Poniżej zestawiamy kluczowe trendy i wspólne motywy związane z AI na Expo, wraz z przykładami:

AI jako narzędzie rozwiązywania globalnych problemów: W duchu celów zrównoważonego rozwoju (SDGs) do 2030 r., Expo podkreśla rolę technologii w rozwiązywaniu wyzwań ludzkości. W wielu pawilonach AI przedstawiana jest jako środek do poprawy życia:

Zdrowie i medycyna: od japońskiego robota Miraia Lynx monitorującego zdrowie gości, przez saudyjskie projekty AI w diagnostyce, po inicjatywy jak Global Health AI omawiane na forach Expo. Trendem jest „AI dla zdrowia” – wykrywanie chorób, telemedycyna, personalizacja terapii.

Zrównoważony rozwój i klimat: AI pojawia się w kontekście smart cities (planowanie miast w KSA), optymalizacji energii (np. w pawilonach organizacji międzynarodowych mowa o inteligentnych sieciach słonecznych), ochrony bioróżnorodności (Filipiny – symboliczny taniec z naturą generowany przez AI, ale i realne zastosowania jak monitorowanie lasów czy raf koralowych za pomocą AI pokazywane w pawilonach naukowych).

Edukacja i kultura: Wiele krajów używa AI do wciągnięcia zwiedzających w swą kulturę – Korea z AI-muzyką, Filipiny z AI-fiesta, Chiny z cyfrowym Małpim Królem. AI tłumaczy języki i umożliwia multikulturowy dialog (np. systemy tłumaczenia iFLYTEK w Pawilonie Chin czy urządzenia przekładowe w pawilonach ONZ dla komunikacji między gośćmi).

Humanoidalna robotyka z AI jako atrakcja Expo: Expo 2025 kontynuuje tradycję japońskich wystaw prezentujących roboty (już w 1970 r. w Osace pokazano pierwsze androidy). W 2025 r. roboty są jeszcze bardziej zaawansowane:

Roboty przewodnicy i asystenci: liczne pawilony (nie tylko Japonia i Chiny) korzystają z robotów do obsługi gości. Poza UBTECH Walker C i Miraia Lynx, można spotkać mniejsze roboty powitalne w pawilonach firm (np. Toyota prezentuje roboty-mobility do transportu osób, NTT roboty teleobecności itp. – choć nie omówiono ich powyżej, są częścią Future Society Showcase Expo).

Pokazy robotów-artystów: Japoński pawilon narodowy (jeśli go wyróżnić) oraz strefy pokazowe Expo prezentują występy robotów – np. naturalnej wielkości Gundam (18-metrowy) jako atrakcja na terenie Expo, czy „androidy aktorzy” w niektórych teatrach (Hiroshi Ishiguro jest znany z teatru robotycznego, co być może znalazło wyraz podczas specjalnych wydarzeń).

Roboty te wszystkie działają dzięki algorytmom AI: rozpoznają twarze i emocje (Alpha Mini potrafi rozpoznawać twarz i reagować mimiką), rozumieją mowę i gesty, uczą się zwyczajów (np. hotelowe roboty obsługi prezentowane w pawilonach turystycznych).

Immersja i spersonalizowane doświadczenia z AI: Wiele wystaw skłania odwiedzających do aktywnego udziału, a sztuczna inteligencja dopasowuje przekaz do użytkownika:

Interaktywne projekcje i AR: W pawilonach tematycznych Expo (np. Future of Life, null²) i w niektórych narodowych, AI razem z AR tworzą spersonalizowane widowiska. Np. interaktywna woda reagująca na dotyk (AI przetwarza dane sensorów na efekty świetlne), czy filtry AR nakładające historyczne stroje na sylwetkę gościa w pawilonie Francji (przykładowo – Francja pokazywała porównanie Mont Saint-Michel i Itsukushimy z elementami AR).

Cyfrowi przewodnicy/awatarzy: Poza fizycznymi robotami, wiele pawilonów oferuje wirtualne postaci z AI. Pawilon UE miał np. holograficznego asystenta objaśniającego unijne projekty (niecytowane tu, ale to faktyczny trend). Takie awatary bazują na silnikach konwersacyjnych AI i elementach sztucznej osobowości – trendem jest, by zwiedzający czuli się, jakby rozmawiali z przyjaznym ekspertem lub bohaterem kultury (jak Sun Wukong w Chinach).

AI w obsłudze samego Expo: Organizatorzy w Osace wdrożyli AI także za kulisami:

Biometryczna identyfikacja i płatności: Na bramkach wejściowych odwiedzający mogli skorzystać z systemu rozpoznawania twarzy autorstwa NEC – aby sprawnie wejść bez okazywania fizycznego biletu (twarz zastępuje bilet). To zwiększa wygodę i bezpieczeństwo, ustawiając nowy standard kontroli tłumów na imprezach masowych. Ponadto stworzono oficjalny cyfrowy portfel „Myaku Pay”, powiązany z wizerunkiem twarzy – umożliwia on dokonywanie płatności na terenie Expo zupełnie bezgotówkowo i bezkartowo, jedynie poprzez skan twarzy przy terminalu. Dzięki temu nawet z rękami zajętymi pamiątkami gość kupi kawę lub pamiątkę, co jest praktyczną demonstracją społeczeństwa opartego na AI i IoT.

Analiza ruchu i tłumów: Choć szczegóły nie są jawnie reklamowane, prawdopodobnie infrastruktura Expo korzysta z AI do monitorowania przepływu odwiedzających (kamery + computer vision), optymalizacji kolejek oraz zarządzania bezpieczeństwem. Wzmianki o tym pojawiały się w kontekście przygotowań do Expo, zgodnie z założeniem, że Expo będzie testem inteligentnego miasta.

Współpraca międzynarodowa w AI: Expo sprzyja ogłaszaniu inicjatyw i partnerstw:

Opisane wyżej memorandum między saudyjskim uniwersytetem a japońskim MEDiDENT dotyczące AI w medycynie to jedno z wielu wydarzeń tego typu. Na Expo obecne są też organizacje międzynarodowe (np. UNESCO, WHO, ASEAN) – choć ich stoiska skupiają się na celach rozwojowych, to w dyskusjach często przewija się temat wykorzystania AI dla edukacji, energetyki czy bezpieczeństwa.

Dni narodowe i fora: Każdy kraj ma swój National Day, podczas którego często odbywają się konferencje. Przykładowo, ASEAN zorganizował forum o cyfryzacji dziedzictwa (VR i AI dla turystyki kulturowej), a ITER (organizacja ds. fuzji jądrowej) prezentował symulacje reaktora z pomocą CGI (tu także AI wspomaga wizualizacje). Te wydarzenia pokazują, że AI jest traktowana jako klucz do wspólnej przyszłości – od czystej energii po zachowanie zabytków.

Podsumowanie trendów: Expo 2025 w Osace ukazuje sztuczną inteligencję jako wszechobecny element przyszłego społeczeństwa – zgodnie z założeniem „Society 5.0”, gdzie AI, IoT, robotyka i big data mają służyć człowiekowi i czynić życie wygodniejszym oraz bardziej zrównoważonym. Na wystawie widzimy AI w roli tłumacza między kulturami, opiekuna i diagnosty, artysty, urbanisty, a nawet towarzysza zabawy. Co ważne, narracja Expo stara się prezentować AI w sposób przyjazny i etyczny – wiele pawilonów podkreśla humanistyczne wartości (empatia, wspólnota, inkluzywność), jak gdyby chciały rozwiać obawy przed technologią i pokazać jej pozytywny potencjał. Zwiedzający mogą na własnej skórze doświadczyć, jak AI edukuje, bawi i wspiera, co czyni Expo 2025 swoistym poligonem doświadczalnym dla naszej przyszłości.

Tabela: Przegląd wybranych prezentacji AI na Expo 2025

Źródło: Opracowanie własne oraz na podstawie materiałów prasowych i oficjalnych źródeł Expo 2025