Decyzja Amerykańskiego Sądu Apelacyjnego (Thaler v. Vidal) jednoznacznie określiła, że AI nie można uznać za wynalazcę czyli de facto uzyskać patentu. Amerykański Urząd Patentowy i Znaków Towarowych (USPTO) opublikował dwa komunikaty w Federalnym Rejestrze, w których poszukuje opinii na temat statusu prawa patentowego regulującego kwestie związane z AI jako wynalazcą. Złożone problemy wynikające z AI jako wynalazcy stanowią wyzwanie dla firm, które coraz cześciej polegają na AI. Nie mają jednak pewności co do tego, w jaki sposób odnosi się do tego prawo patentowe.
AI i granice prawa patentowego
Rosnąca zdolność AI do tworzenia innowacyjnych rozwiązań testuje granice amerykańskiego prawa patentowego. Pojawiają się problemy, których nie dało się przewidzieć podczas tworzenia Konstytucji i Ustawy Patentowej. Kluczowym pytaniem jest: czy AI może być „wynalazcą” w amerykańskim prawie patentowym? Czy status ten jest zarezerwowany wyłącznie dla ludzi?
USPTO zadało to pytanie po raz pierwszy w 2019 roku, publikując wniosek o komentarze dotyczące patentowania wynalazków AI. Zwrócono uwagę na to, czy obecne prawo patentowe jest wystarczające, aby poradzić sobie z wynalazczością AI. Tworzy ona bowiem zazwyczaj wynalazki bez ingerencji człowieka.
Przypadek testowy dla systemu
W 2019 roku, system AI o nazwie DABUS (Skrót od Device for the Autonomous Bootstrapping of Unified Sentience) został uznany za wynalazcę w dwóch zgłoszeniach patentowych, które złożył Stephen Thaler, twórcę systemu AI.
Rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego z 2022 roku stwierdziło, że DABUS nie może być „wynalazcą” według Ustawy Patentowej. Decyzja ta ma nie tylko wpływ na to, kto otrzymuje „uznanie” za wynalazek. Rozstrzyga ponadto też czy wynalazek można w ogóle opatentować w przypadku braku ludzkich wynalazców.
Prawo patentowe – gdzie jesteśmy teraz?
AI zwiastuje prawdziwą rewolucję dla firm działających w niektórych sektorach, takich jak przemysł farmaceutyczny. Trwa wiele debat na temat tego, jak dużo pomocy AI, to jest zbyt dużo dla spełnienia przesłanki wynalazczości. Obecnie wynalazki, które opracowała wyłącznie maszyna AI nie są uprawnione do ochrony patentowej.
Potencjalne implikacje decyzji amerykańskiego sadu są ogromne i odczują je firmy, które polegają na technologii AI do prowadzenia operacji biznesowych. Firmy powinny bowiem przygotować alternatywne sposoby ochrony swoich wynalazków generowanych przez AI, takich jak korzystanie z tajemnic handlowych.
Prawo patentowe i AI w polskim systemie
Nie ma póki co jednoznacznej odpowiedzi na pytanie czy AI można w polskim porządku prawnym uznać za twórcę patentu. Można jednak wnioskować, iż kwestia przesłanki wynalazczości będzie tutaj podobnie trudna do rozstrzygnięcia. Być może, tworzony w ramach ustawodawstwa Unii Europejskiej, Akt o Sztucznej Inteligencji rzuci nieco światła na tę zawiłą kwestię.
