Zmysł zapachu, choć często niedoceniany, jest jednym z najbardziej skomplikowanych i fascynujących z naszych zmysłów. W przeciwieństwie do innych zmysłów, takich jak wzrok czy słuch, zrozumienie mechanizmów zmysłu zapachu stanowi wyzwanie dla naukowców.
Interdyscyplinarne badania nad percepcją zapachu
Zespół badawczy z Monell Chemical Senses Center oraz start-upu Osmo, który powstał w czasie badań nad uczeniem maszynowym prowadzonych w Google Research i Google DeepMind, postanowił zbadać, jak składniki chemiczne unoszące się w powietrzu wyzwalają percepcję zapachu w mózgu. Ich prace doprowadziły do stworzenia modelu maszynowego uczenia, który zaskakująco precyzyjnie opisuje zapachy. Wyniki tych badań opublikowano w prestiżowym magazynie Science.
Zmysł węchu – mechanizmy percepcji zapachu
Ludzki system węchowy składa się z około 400 funkcjonalnych receptorów węchowych. Są to specyficzne białka zlokalizowane na końcach nerwów węchowych, które łączą się z cząstkami unoszącymi się w powietrzu, inicjując w ten sposób sygnał do opuszki węchowej. Dla porównania, ludzki wzrok opiera się na zaledwie czterech receptorach kolorów.
Modelowanie zapachu za pomocą technologii AI
Pod kierownictwem CEO Osmo, Alexa Wiltschko, stworzono model, który uczył się dopasowywać opisy zapachu cząsteczki do jej struktury molekularnej. Model ten przeszkolono na zestawie danych przemysłowych, który zawierał struktury molekularne i cechy zapachowe 5 000 znanych substancji zapachowych.
Aby dokładnie ocenić skuteczność modelu, badacze z Monell przeprowadzili ślepe testy. Uczestnicy opisywali nowe cząsteczki, a następnie ich odpowiedzi były porównywane z opisem generowanym przez model. Panel składał się z 15 uczestników, którzy opisywali 400 różnych zapachów, korzystając z zestawu 55 słów opisujących zapachy.
W wynikach porównawczych model przewyższał przeciętnego uczestnika w 53% przypadków. Co więcej, model potrafił wykonywać zadania węchowe, do których go wcześniej nie szkolono, takie jak identyfikacja siły zapachu.
Zmysł zapachu zdekodowany przez AI – potencjalne skutki
Odkrycia te mają potencjał do zrewolucjonizowania przemysłu perfumeryjnego i żywieniowego (zmysł węchu znacząco wpływa na sposób odbierania smaku). Ponadto, model może dostarczyć cennych informacji dla badań w dziedzinie chemii, neurologii węchowej i psychofizyki. Jednym z najbardziej intrygujących wniosków jest sugestia, że mózg ludzki może organizować zapachy według składników odżywczych, z których pochodzą, a nie według tradycyjnych kategorii chemicznych.
Badania nad zmysłem zapachu w kontekście maszynowego uczenia otwierają nowe perspektywy dla zrozumienia jednego z najbardziej skomplikowanych zmysłów człowieka.
Jeżeli interesuje Cię wpływ sztucznej inteligencji na naukę, więcej artykułów o podobnej tematyce znajdziesz tutaj.
