W 2019 roku Microsoft i OpenAI rozpoczęły współpracę, która miała na celu rozwój sztucznej inteligencji w sposób odpowiedzialny i z korzyścią dla całego społeczeństwa. To, co zaczęło się od inwestycji w organizację badawczą (non-profit), przerodziło się w jedno z najbardziej strategicznych i wpływowych partnerstw w branży technologicznej. Obie firmy ogłosiły nowy, etap współpracy — podpisanie nowej umowy i utworzenie OpenAI Group PBC (Public Benefit Corporation). Jest to rodzaj spółki którą można porównać do organizacji pożytku publicznego czyli spółki działającej w interesie publicznym, ale nastawioną również na zysk.
Nowa struktura i umowa nie tylko umacniają relacje między firmami, lecz także tworzą ramy dla długofalowego rozwoju w kontekście zbliżania się do epoki Artificial General Intelligence (AGI) czyli inteligencji ogólnej, zdolnej do samodzielnego myślenia i działania na poziomie ludzkim.
Microsoft z inwestycją wartą 135 miliardów dolarów
W ramach nowego porozumienia Microsoft wspiera proces przekształcenia OpenAI w PBC oraz rekapitalizację firmy. Po zakończeniu tego procesu gigant z Redmond utrzyma inwestycję w OpenAI Group PBC o wartości około 135 miliardów dolarów, co odpowiada 27% udziałów. Dla porównania, wcześniej Microsoft posiadał 32,5% udziałów w spółce nastawionej na zysk.
Ta zmiana ma kluczowe znaczenie: z jednej strony Microsoft pozostaje głównym partnerem technologicznym i finansowym OpenAI, z drugiej – nowa struktura prawna pozwala OpenAI działać z większą niezależnością, a jednocześnie realizować misję społeczną.
Wyłączność na technologie aż do osiągnięcia AGI
Pomimo zmian organizacyjnych, kluczowe elementy współpracy pozostają niezmienne. OpenAI wciąż będzie głównym partnerem Microsoftu, więc najnowocześniejsze modele, takie jak GPT-5 i kolejne, będą rozwijane i integrowane przede wszystkim w ramach ekosystemu Microsoftu.
Microsoft zachowa także wyłączne prawa własności intelektualnej (IP) oraz ekskluzywność usług Azure API aż do momentu, gdy niezależny panel ekspertów potwierdzi osiągnięcie przez OpenAI poziomu AGI.
Co istotne, IP Microsoftu zostało teraz przedłużone do 2032 roku, obejmując także modele opracowane po deklaracji AGI, pod warunkiem zachowania odpowiednich zabezpieczeń. W praktyce oznacza to, że Microsoft zabezpiecza swoje inwestycje na kolejną dekadę i wzmacnia strategiczną kontrolę nad technologiami AI.
Większa niezależność dla OpenAI
Jednym z kluczowych punktów nowej umowy jest większa elastyczność OpenAI w zakresie współpracy z innymi podmiotami. Organizacja może teraz tworzyć produkty wspólnie z zewnętrznymi partnerami. Jeśli będą to produkty API, będą musiały one działać na Azure, jednak inne aplikacje (nie API) mogą być hostowane na dowolnej chmurze.
To istotna zmiana — po raz pierwszy OpenAI zyskuje formalne prawo do rozwijania własnych projektów poza infrastrukturą Microsoftu, co może przyspieszyć rozwój otwartych modeli i ułatwić dostęp do AI.
Nowa umowa znosi także wcześniejsze zobowiązanie, zgodnie z którym Microsoft miał prawo pierwszeństwa w zakresie dostarczania mocy obliczeniowej. W zamian OpenAI zobowiązał się do zakupu dodatkowych usług Azure o wartości 250 miliardów dolarów co czyni ten kontrakt jednym z największych w historii branży chmurowej.
Kluczowe zmiany w prawach własności intelektualnej
Porozumienie doprecyzowuje również zasady dotyczące własności intelektualnej (IP):
- IP dotyczące badań – poufne metody rozwoju modeli i systemów – będzie obowiązywać do momentu potwierdzenia AGI lub do 2030 roku (zależnie od tego, co nastąpi wcześniej).
- IP niezwiązane z badaniami – obejmujące architekturę modeli, wagi, kod inferencji i finetuningu oraz rozwiązania sprzętowo-programowe – pozostanie własnością Microsoftu.
- Wyłączone z porozumienia są urządzenia konsumenckie OpenAI, co oznacza, że firma może niezależnie rozwijać własny sprzęt, np. smart urządzenia czy interfejsy AI.
Mechanizmy bezpieczeństwa i weryfikacji AGI
W nowym modelu partnerstwa pojawia się także niezależny panel ekspertów, który będzie weryfikował moment osiągnięcia AGI. To ważny zapis, który ma zapobiec sytuacjom, w których jedna ze stron ogłasza przełom technologiczny o ogromnych konsekwencjach dla całej branży.
Do tego czasu obowiązują limity mocy obliczeniowej (compute thresholds), które ograniczają możliwość użycia IP OpenAI przez Microsoft w celu samodzielnego rozwoju AGI. Ma to zapewnić równowagę między konkurencją a współpracą.
Otwarcie na rząd USA i modele open-weight
Nowa umowa otwiera także drzwi do współpracy z sektorem publicznym. OpenAI może teraz oferować dostęp do API agencjom bezpieczeństwa narodowego USA, niezależnie od używanego dostawcy chmury. To ważny krok w kierunku większej integracji sztucznej inteligencji z sektorem publicznym i zastosowań obronnych.
Kolejną nowością jest możliwość publikowania open-weight models, czyli modeli o otwartych wagach, które spełniają określone kryteria bezpieczeństwa. Ten zapis to duży ukłon w stronę środowiska naukowego i zwolenników otwartości w rozwoju AI.
Co to może oznaczać dla przyszłości AI?
Nowe porozumienie między Microsoftem a OpenAI wyraźnie pokazuje, że obie firmy chcą zabezpieczyć swoje interesy przed nadejściem AGI. Microsoft utrwala swoją pozycję jako infrastrukturalny i komercyjny kręgosłup OpenAI, a OpenAI zyskuje większą niezależność, elastyczność i legitymację jako organizacja działająca w interesie publicznym.
Jak podkreślają analitycy, przekształcenie w PBC może również zwiększyć zaufanie opinii publicznej do decyzji OpenAI, zwłaszcza po zeszłorocznych kontrowersjach związanych ze zmianami w zarządzie i strukturze własnościowej.
